Rijden met een handicap of beperking

Rijden biedt een gevoel van vrijheid en onafhankelijkheid. Echter, voor mensen met een handicap of beperking kan het pad naar deze vrijheid een beetje anders zijn. Dit artikel biedt een diepgaand overzicht van hoe je met een handicap of beperking toch veilig en zelfstandig kan rijden.

Rijgeschiktheid, hoe wordt dat bepaald?

Het CBR (Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen) bepaalt de rijgeschiktheid van personen met een handicap of beperking. Er wordt gekeken naar de aard van de beperking en hoe deze de rijvaardigheid kan beïnvloeden. Medische keuringen en eventueel een rijtest zijn onderdelen van deze beoordeling, om zeker te zijn dat iemand veilig aan het verkeer kan deelnemen.

Afhankelijk van je antwoorden, kan het CBR verzoeken om naar een arts of specialist te gaan. Daarna volgt vaak een rijtest. Tijdens deze rijtest ga je samen met een deskundige van het CBR de weg op. Hierbij wordt beoordeeld of je veilig kunt autorijden. Hierbij zijn er 2 mogelijke uitkomsten:

Rijgeschikt: je beperking zorgt niet voor gevaarlijke situaties in het verkeer. Je mag dus je rijbewijs halen of behouden.
Niet rijgeschikt: je beperking zorgt ervoor dat er gevaarlijke situaties in het verkeer kunnen voorkomen. Je kan dus geen rijbewijs aanvragen. Vermindert je beperking in de toekomst? Dan kan je opnieuw je rijbewijs aanvragen!

Beperking krijgen als je al een rijbewijs hebt

Indien je na het behalen van je rijbewijs een beperking krijgt, door bijvoorbeeld een ongeluk of iets dergelijks, is het noodzakelijk dit te melden bij het CBR. Er zal dan beoordeeld worden of je nog geschikt bent om te rijden, mogelijk met aanpassingen aan de auto of speciale voorwaarden.

Aangepaste rijschool

Heb je geen aangepaste auto nodig voor je beperking en mag je je rijbewijs aanvragen? Dan kan je gewoon bij elke rijschool lessen volgen. Voor mensen met een beperking die een aangepaste auto nodig hebben zijn er gespecialiseerde rijscholen die aangepaste lessen aanbieden. Deze rijscholen beschikken over auto’s die aangepast zijn om les te geven aan personen met uiteenlopende behoeften.

Codes op je rijbewijs

Nadat je je rijbewijs hebt, krijg je een ‘Verklaring van geschiktheid’ van het CBR. Deze is 1, 3 of 5 jaar geldig. Het kan ook zijn dat deze verklaring voor onbepaalde tijd geldig is. Ook kunnen er voorwaarden worden toegepast op je rijbewijs. Je mag dan alleen rijden als je je aan deze voorwaarde houdt. Dit wordt genoteerd met een code op je rijbewijs. Bekijk hieronder alle codes:

01.01: je moet een bril dragen tijden het rijden
03.02: je mag alleen rijden met een prothese/orthese aan je been
10: je hebt een aangepaste versnellingsbak
15.03: een automatische koppeling
20.01: aangepast rempedaal
25.01: aangepast gaspedaal
31.04: een verhoogde vloer
40.09: je stuurt met je voeten
42.05: hulpmiddel om de dode hoek te zien
63: je mag alleen in je eentje rijden (geen passagiers)
67: je mag niet de snelweg op

3 situaties

Ik ben slechtziend

Voor mensen die slechtziend zijn, kunnen er specifieke aanpassingen nodig zijn, zoals het gebruik van een telescoopbril. Er zal nauwkeurig worden beoordeeld of je met dergelijke aanpassingen veilig kunt rijden. De norm hierbij is dat je een minimale gezichtsscherpte van 0,5 met 1 oog hebt. Dit mag ook als je een bril of lenzen draagt. Daarnaast moet je minstens 120 graden horizontaal en 40 graden verticaal kunnen zien.

Ik zit in een rolstoel

Voertuigen kunnen volledig worden aangepast om te besturen vanuit een rolstoel, inclusief aangepaste bedieningselementen. Specialistische beoordeling en training zijn essentieel om te zorgen dat je veilig de weg op kunt.

Ik heb een verstandelijke beperking

Mensen met een licht verstandelijke beperking kunnen ook in aanmerking komen voor een rijbewijs, mits ze voldoen aan de veiligheidseisen. Aangepaste lesmethoden en begeleiding zijn hierbij van groot belang.

Bij alle 3 de situaties is het belangrijk om goed je onderzoek te doen en eventueel ook met een arts of specialist erover in gesprek te gaan.

Een aangepast auto en mogelijke vergoeding

Aanpassingen aan een auto kunnen prijzig zijn. In sommige gevallen is het mogelijk om hier een vergoeding over te krijgen. Als je hier gebruik van wilt maken is het verstandig om dit van tevoren te regelen. Vaak krijg je geen vergoeding als je de aanpassingen al hebt laten uitvoeren.

Alleen privé gebruik

Als je de auto alleen voor privé gebruikt dan is het mogelijk om een vergoeding te krijgen vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Dit wordt geregeld via de gemeente. Het kan voorkomen dat je geen vergoeding krijgt doordat er andere goedkopere alternatieven zijn zoals een taxi. Er zitten wel strenge voorwaarden aan om in aanmerking te komen, zoals dat je volledig afhankelijk bent van de auto. Je kan dus niet met het OV of de taxi en daarnaast moet je auto nog 5 jaar meegaan. Laat je dus goed informeren door je gemeente. Nieuwe auto nodig? Bekijk onze tips en ervaringen voor het kopen van een auto!

Werk/studie gebruik

Hierbij is het mogelijk dat je een vergoeding krijgt vanuit het UWV. Je bespreekt hierbij samen met de arbeidsdeskundige van het UWV de aanpassingen die nodig zijn voor jouw auto. Het UWV werkt samen met vaste leveranciers die de aanpassingen aan je auto zullen uitvoeren. Het is ook mogelijk dat je een aangepaste auto kunt lenen.

Geen belasting voor aangepaste auto’s

Aangepaste auto’s zijn vaak een stuk zwaarder dan normale auto’s, omdat onderdelen worden toegevoegd. Hiervoor betaal je gewoonlijk meer wegenbelasting voor. Echter geldt dit gelukkig niet voor aangepaste auto’s die je nodig hebt voor je beperking. Je moet wel zelf aangeven bij de belastingdienst dat je recht hebt op het lagere tarief.

Autorijden met een handicap of beperking vereist aanpassingen, zowel in termen van de auto als de opleiding. Dankzij de beschikbare technologieën en gespecialiseerde begeleiding is het voor velen mogelijk om veilig en zelfstandig de weg op te gaan. Door goed geïnformeerd te zijn over wat wel of niet mag en de beschikbare hulp, kan ook jij de vrijheid van het rijden ervaren.
Wil jij graag beginnen met je rijbewijs? Bekijk onze gratis proefles, lespakketten en spoedcursus!